Telefon arızalarının önemli bir kısmı aslında şarj sürecinden kaynaklanır. Servis kayıtları ve saha tecrübeleri gösteriyor ki telefon arızalarının yaklaşık dörtte biri (%25–30) doğrudan şarj cihazlarıyla ilişkilidir. Yanlış adaptör seçimi kısa vadede hız kaybına, uzun vadede pil şişmesi, anakart arızaları ve yüksek maliyetlere yol açabilir. Ancak sanıldığı gibi Her zaman yüksek gerilim sorunun nedeni değildir. Bazen arızıalı telefonlar şarjları bozar, bozulan şarjda ardından aynı anda telefonu bozar. Bu durumda telefon kalitesi değil şarj kalitesi önemlidir. telefonun bozduğu şarj kendini kapatacak mofset sigorta düzenine sahip değilse telefonun şarj entegreside bozulur. Bu yazı bu meselnin tamamının anlatamayacak olsada size nelere dikkat etmeniz gerektiği konusunda pek çok yararlı ipucu verecektir.
Akıllı telefonların %25’i şarj kaynaklı arızalardan dolayı bozuluyor
Genel telefon arızaları içinde şarjın payı: %25–30
Yüksek gerilim (%60–65).
Yüksek Gerilim ve Şebeke Dalgalanmaları, yıldırım çarpmaları nedeni ile ani voltaj sıçramaları korumasız adaptörlerde doğrudan telefona yüklenir, bu arrızlarda en sık görülen sebeptir (%60–65).
Ters Akım Sorunları (%10–15)
MOSFET veya diyot koruması olmayan adaptörlerde, bataryadan adaptöre geri akım kaçar, şarj entegresi (PMIC) yanar.
Aşırı Isınma ve Kalitesiz Kablolar (%10–15)
İnce iletkenli kablolar ve verimsiz adaptör devreleri adaptörü ve bataryayı ısıtır, pil ömrünü kısaltır.
Protokol Uyumsuzluğu (%10 civarı)
QC3 adaptör Samsung’da en fazla 15 W verir, 45 W beklemek hayaldir. Yanlış beklenti yaratır, uzun vadede batarya dengesini bozabilir cihazı arızalı hale getirebilir.
Hızlı Şarj Standartlarını Doğru Anlamak
Samsung
Adaptive Fast Charging (AFC): 5 V/2 A = 10 W, 9 V/1.67 A = 15 W
Super Fast Charging (PD + PPS): 25 W ve 45 W (5 A kablo gerekir)
Qualcomm Quick Charge 3.0 (Samsunglarda QC3.0 önermiyoruz) 3.6–20 V arası, teoride 36 W’a kadar Çoğu Samsung’da 9 V seviyesine düşerek 15 W’a kadar çalışır
iPhone (Apple)
Eski adaptörler: 5 V/1 A = 5 W (bugün için çok yavaş)
2017 sonrası PD destekli hızlı şarj: 9 V/2.2 A = 20 W
iPhone 15 Pro serisi: USB-C ile PD ve PPS desteği, 27 W’a kadar
Diğer Markalar
Huawei: SuperCharge 22.5 W, 40 W, 66 W, 100 W
Xiaomi: 33 W, 67 W, 120 W (genelde özel kablo şarttır)
Oppo/Vivo/Realme: VOOC / SuperVOOC / Warp Charge 30 W – 240 W arası
Not: Telefonun desteklemediği watt değerini zorlamak fayda etmez. Cihaz her zaman kendi limiti kadar güç çeker.
Yüksek Watt ve Düşük Watt Senaryoları
Yüksek Watt Adaptör → Düşük Watt Telefon
Kaliteli adaptörlerde risk yoktur, telefon ihtiyacı kadar güç çeker. Ucuz/sahte adaptörlerde ise ısınma ve pil ömrü kaybı riski vardır.
Düşük Watt Adaptör → Yüksek Watt Telefon
Güvenlik açısından büyük tehlike yoktur ama şarj süresi çok uzar, adaptör zorlanır, kullanıcı deneyimi düşer. Isınma yaşanabilir.
Şarj cihazı alırken dikkat: Hızlı Şarj Yazısına Aldanmayın
Güncelliğin yitirmiş telefon modelleri için üretilmiş stoklarda beklemiş adaptörler hâlâ “hızlı şarj” etiketiyle satılıyor olabilir. Bu nedenle ambalaj ve ürün üzerinde yazılan bu tür ifadeler yanıltıcı olacaktır. Mutlaka adaptörün etiketinde yazan voltaj ve amper değerini kontrol edin. telefonunuzn hangi protokolü watt ve amper değerini öğrenin. Yada saıtıcıya sorun.
5 V/2 A = 10 W → bugünün şartlarında yavaş
9 V/1.67 A = 15 W → Samsung için gerçek hızlı şarj …
iPhone’da 20 W altındaki adaptörler hızlı sayılmaz
Satışçı Bilgsizliği ve Manipülasyonlara Dikkat
Bazı kullanıcılar, satış noktasında “bu şarj cihazı hızlı şarj ediyor” sözüne güvenip yanlış seçim yapabiliyor.
Bilgisiz ya da manipülatif satışçılar, sadece “hızlı şarj” ibaresine vurgu yapar ama watt değerini önemsemez.
Oysa telefonunuzun desteklediği watt değerini bilmek ve adaptörün üzerinde yazan değerleri kontrol etmek zorundasınız.
10 W’lık eski bir iPhone adaptörü “orijinal” olsa bile bugün için hızlı şarj değildir.
30 W yazıp 10 W bile veremeyen sahte adaptörler de piyasada bolca bulunur. Bunada dikkat etmelisiniz.
Reklamlara ambalaja yada bilgisiz satışçı sözüne değil, adaptörün teknik bilgisine güvenin.
Telefonunuzun desteklediği watt değerini bilmek ve adaptörün üzerinde yazan değerleri kontrol etmek zorundasınız.
Güvenli Şarj İçin Altın Kurallar
- CE/FCC/RoHS sertifikalı veya orijinal adaptör kullanın.
- Watt değerini telefonunuzla karşılaştırın.
- Samsung’da 25 W ve 45 W hız için PD + PPS adaptör ve 5 A kablo şarttır.
- iPhone için gerçek hızlı şarj 20 W PD’den başlar, 27 W’a kadar çıkar.
- Ucuz çoklayıcı prizlerden kaçının, dalgalanma korumalı priz tercih edin.
- Telefon tam dolduktan sonra uzun süre prizde bırakmayın.
- Oyun oynarken aynı dan şarj cihazınıdan şarj etmeyin.
Sertifikaların Önemi
CE: Avrupa güvenlik standardı
FCC: ABD elektromanyetik uyumluluk standardı
RoHS: Zararlı kimyasalların kullanılmadığını gösterir
Ama unutmayın: Piyasada bu logoları sahte kullanan çok sayıda ürün vardır. Sertifika gerçekliğini mutlaka üretici bilgisi veya QR kod üzerinden kontrol edin. yada güvendiğiniz marka ve satıcıdan alın.
iBerry şarj cihazları:
Gerçek CE, FCC ve RoHS sertifikalıdır
Aşırı voltaj, akım, kısa devre ve ters akım korumalarıyla donatılmıştır
MOSFET, varistör standarttır
USB-PD ve PPS uyumlu modeller cihazın ihtiyacı kadar güç sağlar
iBerry ürünleri yalnızca hızlı şarj etmez; aynı zamanda telefonunuzun ömrünü de korur
